การบังคับว่านสี่ทิศ ..พันธุ์ไทยให้ออกดอกด้วยการขุดผึ่งหัว

ก่อนการทดลอง

สืบเนื่องจากมีความสนใจเกี่ยวพันธุ์ไม้ที่ให้ดอกสีสวย ๆ อยู่แล้ว ซึ่งว่าน 4 ทิศนับเป็นไม้หัวชนิดหนึ่งที่มีความโดดเด่นเช่นกัน ประกอบกับที่สวนมีไม้ชนิดนี้อยู่ส่วนหนึ่งนานหลายปีแล้ว จึงเกิดความคิดที่ทดลองศึกษาว่าน 4 ทิศ..พันธุ์ไทย ให้เกิดภูมิรู้ให้มากยิ่งขึ้นต่อไป และเบื้องต้นได้ศึกษาข้อมูลจาก Internet พบว่า ข้อมูลของว่าน 4 ทิศ..พันธุ์ไทยค่อนข้างมีจำกัด ผู้เขียนจึงใช้วิธีเทียบเคียงจากข้อมูลพันธุ์เทศ 1 วิธีทดลอง คือการบังคับให้ว่านออกดอกโดยวิธีการขุดผึ่งหัว

วัตถุประสงค์

1. เพื่อทดลองปลูกหัวว่าน 4 ทิศ ที่ยังมีขนาดเล็ก ดูแลบำรุงรักษาให้ได้หัวว่านที่มีขนาดใหญ่มากที่สุดภายใน 8 เดือน

2. เพื่อทดลองบังคับให้ว่านหัวใหญ่ที่คัดเลือกไว้ 5 หัว ออกดอกโดยการขุดผึ่งไว้ 8 สัปดาห์ แล้วปลูกตามปกติ

ผลการทดลองบังคับว่านสี่ทิศ..พันธุ์ไทยให้ออกดอกด้วยการขุดผึ่งหัว

13 ก.พ. 60 ทำการขุดหัวว่านสี่ทิศจากสวนประมาณ 50 หัว เพื่อตรวจสอบดูว่า มีขนาดของหัวขนาดใดบ้าง พบว่า

1. หัวที่มีขนาดเส้นรอบวง 21-22 ซม. แต่ไม่มีใบ(น่าจะกำลังพักตัว) จำนวน 5 หัว และหัวที่มีขนาดเส้นรอบวง 21-22 ซม. + มีใบ จำนวน 5 หัว

2. หัวที่ยังเล็กได้จัดเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่คาดว่าต้องปลูกต่อไปอีกอย่างน้อยปีครึ่ง (18 เดือน) และกลุ่มที่ต้องปลูกต่อไปอีก 3 ปี

14 ก.พ. 60 ทำงาน 3 อย่าง คือ

(1) ผึ่งหัวที่มีใบ 5 หัวไว้ 8 สัปดาห์ (14 ก.พ.-14 เม.ย.60)

(2) ปลูกหัวที่ไม่มีใบ(กำลังพักตัว) 5 กระถาง

(3) ปลูกหัวที่ยังเล็กอีก 8 กระถาง

17 ก.พ.60 เปลี่ยนกระถางใหญ่ให้กับว่านที่ไม่มีใบกำลังพักตัว และว่านหัวที่ยังเล็ก

24 ก.พ.60 หัวว่านทั้ง 5 หัว มีเพียงหัวเดียวที่ใบเหี่ยวแห้งไปแล้ว 1 ใบ นอกนั้นยังมีใบสีเขียวปกติ

4 มี.ค.60 หัวว่านที่พักตัว และหัวขนาดเล็ก เริ่มมีการเปลี่ยนแปลง เริ่มมีใบใหม่เกิดขึ้นให้เห็น 1-2 ใบ

29 มี.ค.60 หัวว่านที่ทดลองผึ่งไว้ยังไม่ครบกำหนด สภาพยังปกติดี ส่วนหัวที่ปลูกบำรุงให้มีความสมบูรณ์ในกระถาง มีความสมบูรณ์มากขึ้นโดยมีจำนวนใบมากถึง 3-6 ใบ ความยาว 25 ซม

14 เม.ย.60 ว่าน 4 ทิศ 5 หัวที่พักตัวระยะหนึ่งแล้วเริ่มแตกใบมากขึ้น จนกระทั่งแทงช่อดอกแล้ว จำนวน 2 ต้น

15 เม.ย.60 ได้กำหนดเวลา 14 ก.พ. – 14 เม.ย.60 ที่จะทดลองบังคับให้ออกดอกโดยการขุดหัวผึ่งไว้ 2 เดือน .. 5 หัว..5 กระถาง

18 เม.ย.60 หัวว่านที่พักตัวเมื่อปลูกลงกระถาง 14 ก.พ.60 บำรุงอย่างดี กำลังออกดอกและใกล้จะบานในวันสองวันนี้

20 เม.ย.60 ดอกว่านสี่ทิศหัวที่พักตัว 2 หัว ดอกสีแดงกำลังบานสดใสสวยงามให้ได้ชื่นชม

28 เม.ย.60 จากวันที่ปลูกลงกระถาง (14 เม.ย.60 – วันนี้) เป็นเวลา 2 สัปดาห์ พบว่ามี 1 หัว/กระถาง ที่กำลังแทงช่อดอก 1 ช่อ ความยาว 2 นิ้วเศษ

1-2 พ.ค.60 พบว่า มีว่าน 4 ทิศ หัวที่ 2-3 แทงช่อดอกออกมาให้เห็นอย่างชัดเจน

8 พ.ค.60 ว่านสี่ทิศไทยอีก 2 หัวสุดท้ายได้แทงช่อดอกให้เห็น(ครบแล้ว 5 หัว) สรุประยะเวลาตั้งแต่นำหัวว่านที่ผึ่งไว้ ปลูกลงกระถาง - แทงช่อดอกให้เห็นในช่วงเวลา 2 - 3 สัปดาห์